Y Bywgraffiadur Cymreig

ABEL, JOHN (1770 - 1819), gweinidog Annibynnol Ganwyd yn Llanybri, Sir Gaerfyrddin, 1770, i William Abel, pregethwr cynorthwyol, un o gychwynwyr (1813) achos y Capel Newydd yno. Honnir iddo fynd 'i Academi Caerfyrddin,' ond yn Abertawe yr oedd yr Academi ar y pryd. Yn 1794 dilynodd David Davies fel gweinidog eglwys fechan Capel Sul, Cydweli, a chadwai ysgol. Nid oedd John Abel yn 'uniongred'; dywed yr Undodwr Wright, a ymwelodd â Chymru yn
ABLETT, NOAH (1883 - 1935), Glöwr ac arweinydd Undeb Llafur bu hyd ei farw. Y mae i Ablett ddau bwysigrwydd yn hanes undebaeth yn ne Cymru. Yr oedd yn un o arweinwyr yr wrthblaid yn erbyn arweinwyr fel William Abraham Mabon. Bu hefyd yn bropagandydd syniadau syndicalaidd a Marcsiaidd ymhlith y glowyr. Yr oedd eraill fel William Brace wedi gwrthwynebu Mabon o flaen dyddiau Ablett, a'r canlyniad oedd ffurfio un undeb mawr, Ffederasiwn Glowyr y De, i gymryd
ABRAHAM, WILLIAM (Mabon; 1842 - 1922), aelod seneddol a llywydd cyntaf Ffederasiwn Glowyr De Cymru
ADAM 'de USK' (1352? - 1430), gwr o'r gyfraith Richard II a'i gefnogwyr. Pan gafwyd tro ar fyd yn 1399, yr oedd ef gyda'r blaid fuddugol; teithiodd gyda Harri IV a'r archesgob o Fryste i Gaer, ac ar y daith setlodd gweryl rhwng iarll Lancaster a'i gyfeillion ef ei hun yng Nghaerbuga. Yr oedd yn aelod o'r comisiwn a benodwyd i ddarganfod rhesymau cyfreithiol o blaid diorseddu Richard II; a gwelodd a chlywodd Adam y brenin hwnnw pan oedd yn garcharor
ADAMS, WILLIAM (1813 - 1886), arbenigwr mewn mwnau Ganwyd yn Penycae, Ebbw Vale, 10 Hydref 1813, mab John a Mary Adams. Glowr oedd ei dad ar y pryd ac yn hynod fedrus yn y gwaith hwnnw, a daeth yn gynrychiolydd mwnawl dros Charles Lloyd Harford & Co. Addysgwyd William yn Ysgol Ramadeg Pontfaen. Prentisiwyd ef yn 1828 gyda Charles Lloyd Harford, ac yng nghwrs amser daeth yn arbenigwr yn ei gangen ef ei hun o'r gwaith. Cyhoeddodd Science of Mining
ADDA FRAS (1240? - 1320?), bardd a brudiwr o fri gelfyddyd y beirdd, e.e. yn Peniarth MS 94 (144) a Gwaith Tudur Aled, ii, 743, ac, yn arbennig, farwnad Tudur Aled i Ddafydd ab Edmwnt (nad oedd yn enwog fel daroganwr) (Gwaith Tudur Aled, i, 283). Ychydig, yn gymharol, o'i waith a ddaeth i lawr i ni. Ni ellir bod yn gwbl sicr, ar hyn o bryd, faint ohono sy'n ddilys, oblegid priodolir peth ohono i feirdd eraill.
ALEN, RHISIART ap RHISIART, awdur 'Carol ymddiddan ag un marw ynghylch Purdan' Ceir y garol yn NLW MS 1559B, tt. 313-5, a ysgrifennwyd yn gynnar yn y 17fed ganrif gan William Bodwrda o Aberdaron. Hwyrach, serch hynny, fod cyfnod cyfansoddi'r garol rymus hon gryn dipyn yn gynharach na'r llawysgrif, yn enwedig gan nad oes awgrym ynddi fod neb yn amau bodolaeth y purdan. Gwaith beirdd Llŷn a geir gan mwyaf yn y llawysgrif, ac awgryma hyn fod yr awdur o'r rhan honno o'r wlad. Y
ALIS ferch Gruffudd ab Ieuan ap Llywelyn Fychan (c. 1520), prydyddes Llanelwy, Thomas Llwyd y Faenol (bu farw 1602), William Llwyd, M.A., rheithor Llanrhaeadr-ym-Mochnant, Llanfechain, a Llanwrin, 1590-1600, a chanon yn Llanelwy, 1587-1600, ac Edward Llwyd (bu farw 1639), proctor yn Llanelwy. Ychydig o waith prydyddol Alis ferch Gruffudd a gadwyd - cyfresi o englynion ar y math o ŵr a fynnai, a'i barn am ailbriodas ei thad yn ei hen ddyddiau, a chywydd cymod rhwng Grigor
teulu ALLGOOD . Dilynwyd ef ym Mhontypwl gan JOHN ALLGOOD II (fl. 1779-1790), a wnaeth arbrofion mewn japanio ar wydr; tua diwedd ei gyfnod ef y torrodd ei bartner Davies ei gysylltiad â'r cwmni. O gylch 1790 hyd 1811 yr oedd y busnes yn nwylo WILLIAM ALLGOOD I ('Billy Allgood,' ' Billy the Bagman'), y ceir darlun bychan ohono yn Amgueddfa Genedlaethol Cymru. Parhaodd i gadw safon uchel ei grefft drwy wasanaeth Mary ei
teulu ALMER Almer, Pant Iocyn, Yr oedd y teulu yn disgyn yn llinell ddidor o Ithel Eunydd, ail goncwerwr gwlad Dinbych y sydd i'r dwyrain o'r Clawdd (sef Clawdd Offa). Mabwysiadwyd y cyfenw'n gyntaf gan JOHN ALMER, gŵr a ddaliai swydd heb fod yn bwysig yn llys Harri VIII ac a drefnodd i'w feibion John a William gael eu dewis yn rhingylliaid-ag-arfau. Rhwng 1554 a 1558 chwalwyd Almer i'r llawr a chludwyd ei feini a'u defnyddio
AMBROSE, WILLIAM (Emrys; 1813 - 1873), gweinidog gyda'r Annibynwyr, bardd, a llenor bynnag, aeth yn gydymaith i William Williams ('Caledfryn') ar daith bregethu drwy Lyn ac Eifionydd. Ar y daith daeth i'w ran bregethu ym Mhorthmadog, a bu hynny'n achlysur ei wahodd i gymryd gofal yr eglwys yno am flwyddyn. Cydsyniodd yntau, ac ar derfyn y flwyddyn, 7 Rhagfyr 1837, urddwyd ef yn weinidog cyflawn i'r eglwys, ac yno y bu hyd ei farw, 31 Hydref 1873. Ym mynwent Capel Helyg, Llangybi, y
AMBROSE, WILLIAM ROBERT (1832 - 1878), gweinidog gyda'r Bedyddwyr, a hynafiaethydd Ganwyd 19 Ionawr 1832, yn y Galltraeth, Bryncroes, Llŷn, yn fab i'r Parch. Robert Ambrose (gweler Spinther, iii, t. 367) - yr oedd felly'n gefnder i'r bardd William Ambrose. Dygwyd ef i fyny'n deiliwr, a dilynodd yr alwedigaeth honno yng Nghaernarfon, Lerpwl, Bangor, Porthmadog, a Thalsarn. Yn 1856, bedyddiwyd ef (ym Mangor), a dechreuodd bregethu; ac ym mlynyddoedd olaf ei oes yr oedd yn fugail

Canlyniadau chwilio

1 - 12 of 1982 for "william herbert II"